Słowenia

Finanse publiczne

Stopniowo poprawia się sytuacja fiskalna Słowenii. O ile na koniec 2016 r. deficyt finansów publicznych wyniósł 1,9% PKB (754 mln€), o tyle według oficjalnych danych na koniec roku 2017 osiągnięto nadwyżkę w wysokości 28 mln euro tj. 0,1% PKB. Dane za pierwszy kwartał 2018 r. wskazały na nadwyżkę sektora publicznego w wysokości 0,6% PKB (rok wcześniej odnotowano deficyt na poziomie 1,1% PKB). Na koniec II kwartału nadwyżka wyniosła 0,5% PKB zaś na koniec III – 0,4% PKB. Rok 2018 zamknięto nadwyżką w wysokości 0,7% PKB. W pierwszym kwartale 2019 r. odnotowano symboliczne 0,03% PKB. Z kolei na koniec III kwartału było to 1,6% PKB (193 mln €)  W porównaniu z III kwartałem 2018 dochody budżetowe były wyższe o 7,4%, przy czym wpływy związane ze składkami do systemu ubezpieczeń społecznych rosły dynamiczniej aniżeli wpływy podatkowe. Tempo wzrostu wydatków w tym okresie było niższe: +4,8% i najszybciej rosły wydatki związane z transferami społecznymi.
Zadłużenie Słowenii jest nadal stosunkowo wysokie: na koniec 2016 r. dług publiczny osiągnął poziom 78,5% PKB, a na koniec 2017 r. 74,1% PKB. Chociaż w 2018 r. w wartościach nominalnych nadal wzrastał,  na koniec roku jego stosunek do PKB spadł do poziomu 70,1%. Trzeci kwartał 2019 zakończono na poziomie 68,1 %PKB Dla porównania dług publiczny kraju na koniec 2008 r. wynosił 22% PKB.
Według prognozy przygotowanej przez Ministerstwo Finansów (MF). W 2019 r. sektor instytucji rządowych i samorządowych powinien wygenerować nadwyżkę w wysokości 394 mln EUR lub 0,8 % PKB. zaś dług publiczny w ujęciu nominalnym zmniejszy się na koniec 2019 r. do 31 909 mln EUR, czyli 65,4% PKB.

Inflacja

Na koniec grudnia 2018 r. roczna inflacja w wyniosła 1,4% a jej poziom największy wpływ miał wzrost cen paliw i energii  (głównie paliw ciekłych i energii grzewczej a także usług telekomunikacyjnych). W grudniu 2019 r. roczna inflacja wyniosła 1,8% . Średnioroczna ukształtowała się na poziomie 1,4%. W ciągu poprzedzających 12 miesięcy ceny usług wzrosły o 2,9% zaś towarów 1,3%. Największy wpływ na wskaźnik miały rosnące ceny żywności (+3,5% w skali roku) oraz usług (+4,4%). W roku 2019 nie odnotowano grup produktów w odniesieniu do których spadki cen miałyby istotny wpływ na poziom inflacji. We wrześniu 2019r. w ujęciu miesięcznym odnotowano deflację na poziomie 0,2%,. W tym pierwszym przypadku największy wpływ na wskaźnik miały niższe ceny pakietów wakacyjnych.w styczniu 2020 wskaźnik inflacji rocznej był nieznacznie wyższy: 2,1% w ujęciu miesięcznym odnotowano deflację spowodowaną w duże mierze okresem wyprzedażowym i niższymi cenami odzieży i obuwia.
Według prognoz w 2020 r. inflacja będzie się utrzymywać na poziomie ok. 2% wskutek rosnącego popytu wewnętrznego i presji kosztowej. Inflacja bazowa stopniowo będzie rosnąć do 2,5% na co największy wpływ będą miały ceny usług.

Rynek pracy

W 2018 r. liczba osób zatrudnionych wzrosła o 2,2% w porównaniu do 2017 wynosząc 981 tys ok.95% osób. w tej grupie  to osoby pozostające w stosunku pracy zaś 4% zatrudnieni studenci. 704 tys. osób posiadało umowy o pracę na czas nieokreślony a odsetek ten najwyższy był w grupie osób powyżej 50 rż. (94,4% pracujących). Stopa bezrobocia wniosła 5,1 %  tj. o 1,4 pp. niższa aniżeli w roku poprzedzającym. Najwyższą stopę bezrobocia - 9% odnotowano w grupie  wiekowej 15-29 lat  W porównaniu z rekordowym 2013 r. wskaźnik bezrobocia obniżył się o ponad 10 pp. . W tym okresie ponad 10% zatrudnionych stanowili obcokrajowcy, głównie obywatele BiH, Serbii, Chorwacji, Kosowa i Macedonii.
W III kwartale2019 r. stopa bezrobocia wyniosła 4,8 % , czyli o 0,2 punktu procentowego niższą niż przed rokiem. W tym czasie liczba bezrobotnych mężczyzn wzrosła o 5,8%  %, a liczba bezrobotnych kobiet spadła o 15 %. W III kwartale 2019 Liczba zatrudnionych wyniosła 982 tys, bezrobotnych 4,9 , tys.  Wśród zatrudnionych nieznacznie wzrosła liczba pracowników +1,1%, spada zaś liczba samozatrudnionych o 6,1%. W stosunku do kwartału poprzedzającego zatrudnionych było o 13,2% mniej.
Tym niemniej poprawia się sytuacja osób młodych (poniżej 30 rż) – w tej grupie wiekowej w ciągu ostatnich pięciu lat liczba zatrudnionych wzrosła o 21%.
Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w 2018 r.  wyniosło 1.681,24 €, netto 1.092,74 €. Są to wzrosty o odpowiednio 54,60 € oraz 30,74 €.
W listopadzie 2019 r. średnie miesięczne wynagrodzenie brutto osiągnęło poziom 1.897,90 EUR. W  porównaniu dopaździernika tego roku oznacza to wzrost o 9% w ujęciu nominalnym oraz 8,9 % w ujęciu realnym. W porównaniu z listopadem  2018 wzrosłybyły na poziomie 4%. Średnia płaca netto wyniosła w tym okresie 1.234,75, co oznacza wzrost nominalny o 10% i realny 9,9% w stosunku do miesiąca poprzedzającego. W sektorze prywatnym wzrost wyniósł 12,% w publicznym 5% w stosunku do miesiąca poprzedzającego. Duży wzrost wynagrodzeń w listopadzie jest wynikiem wypłaty dodatków do wynagrodzeń zwyczajowo wypłacanych w tym czasie pracownikom. W skali roku płace brutto wzrosły o 4,7% zaś netto 4,1 %.

Konsumpcja

Wydatki konsumpcyjne rosły we wszystkich kwartałach 2018 r., przy czym tempo wzrostów nieznacznie spadało z 3,2 % w pierwszych trzech miesiącach do 2,0% w końcu roku. Podobnie, w pierwszych trzech kwartałach 2019 odnotowano wzrost wydatków konsumpcyjnych przy umiarkowanie rosnącym tempie wzrostu odpowiednio o 2,8%, 3,0% oraz 3,7%. Najsilniej w tym okresie wzrastała konsumpcja gospodarstw domowych, które  2,4% w I kwartale osiągnęły 4,3% w okresie lipiec –wrzesień. Wydatki konsumpcyjne sektora publicznego po bardzo dobrym początku roku wyhamowały w drugim kwartale i lekko przyspieszyły w III do poziomu 2,8%
W pierwszym kwartale 2019 r. ponownie odnotowano przyspieszenie do poziomu 2,9%, w II kwartale było to +2,7%. Wydatki gospodarstw domowych w tym okresie wzrastały w kolejnych kwartałach 3,9%, 1,8%, 1,2%, 2,1% oraz 2,6%. Zatem po wyhamowaniu w II i II kwartale 2018% odnotowano trend wzrostowy. W pierwszych dwóch kwartałach br. było to odpowiednio +2,3% oraz +3,4%. W przypadku wydatków rządowych najwyższe tempo wzrostu osiągnięto w II i II kwartale 2018 (odpowiednio 4,9 oraz 2,6%). W pierwszych trzech miesiącach  2019 r. było to 3,6% a następnie +1,0%.

Główne sektory gospodarki

Struktura PKB jest charakterystyczna dla gospodarek krajów rozwiniętych. Udział rolnictwa w tworzeniu PKB kraju systematycznie spada (obecnie wynosi ok 1,8%). Głównymi sektorami słoweńskiej gospodarki pozostają przemysł oraz usługi. Przemysł odpowiada za prawie 23,9% PKB kraju, a główną rolę w produkcji przemysłowej odgrywają branże motoryzacyjna, elektroniczna, farmaceutyczna oraz chemiczna. Z kolei usługi stanowią ponad 69,5% PKB RSI. Szczególnie dynamicznie w ostatnich latach rozwijały się usługi ICT, finansowe, usługi dla biznesu oraz handel detaliczny. Znacząco rosną również obroty w turystyce.
Gospodarka Słowenii ma nowoczesne oblicze, a w Europie znanych jest klika sztandarowych słoweńskich marek. Ton nadają koncerny farmaceutyczne Lek i Krka, producent sprzętu AGD Gorenje i znany producent nart Elan.
Na liście największych przedsiębiorstw (publikowanych min. przez FINANCE czy Deloitte&Touche) znalazły się takie firmy jak: PS Mercator (handel detaliczny), KRKA (farmacja), Telekom Slovenije (telekomunikacja), LEK (farmacja), Petrol (handel ropą naftową i pochodnymi), MOBITEL (telefonia komórkowa), HSE (HOLDING SLOVENSKE ELEKTRARNE) produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, Revoz (producent samochodów osobowych Renault), Merkur (handel art. techniczne), Gorenje (produkcja AGD).

Rolnictwo

Rolnictwo ma małe znaczenie w gospodarce kraju. Ze względu na górzyste ukształtowanie powierzchni użytki rolne zajmują jedynie 23,5% i zlokalizowane są głównie w regionie niziny panońskiej.
Na terenie kraju działa około 73 000 małych (ich liczba od 2000 r. spadła o 16 %) półetatowych gospodarstw prywatnych, o średniej powierzchni 3.5 ha, będących własnością lub dzierżawionych, użytkujących około 92% całkowitej ziemi rolnej i produkujących ¾ łącznej produkcji. Pozostała produkcja jest udziałem dużych firm rolnych, użytkujących pozostałe 8% ziemi rolniczej. Grunty orne i trwałe użytki zielone zajmują około 222 000 ha, pastwiska – 502 000 ha, lasy – 1.1 miliona ha. Główne uprawy to kukurydza, pszenica, ziemniaki, owoce, warzywa, chmiel. Słowenia ma długie tradycje w produkcji nasion i jest znanym producentem dobrych jakościowo win. W lasach zajmujących ponad połowę powierzchni kraju pozyskuje się drewno oraz tarcicę.
Systematycznie poprawia się poziom samozaopatrzenia Słowenii w żywność – w ramach realizowanych przez słoweńskie instytucje programów do 2020 r. planowane jest jego podwyższenie do 70 proc. (w chwili obecnej jest to około 58 proc.). Mimo to w 2017 r. wartość produkcji rolnej spadła o 5% w porównaniu z rokiem 2016 (głównie wskutek zmniejszonej produkcji zbóż) zaś zatrudnienie w rolnictwie o 2%.
Krajowa produkcja nie pokrywa potrzeb Słowenii, nadwyżki Słowenia ma wyłącznie w produkcji chmielu (113-120 % potrzeb), mleka (110-120 %.), mięsa drobiowego (110-115 %) i jabłek, których roczny eksport wynosi 10-15 tys. ton. Popyt i podaż są prawie wyrównane w przypadku mięsa wołowego. Najniższy poziom samozaopatrzenia Słowenia notuje w odniesieniu do cukru (brak produkcji krajowej), olejów roślinnych oraz warzyw i przetworów warzywnych (40 %) świeżych owoców (import około 100 tyś. ton rocznie), ziemniaków (60-70 %) oraz wieprzowiny (70 %). Deficyt notuje również w produkcji miodu (80 %) i jaj (95 %). Słowenia jest netto eksporterem wysokiej jakości wina, importuje natomiast znaczne ilości wina stołowego.

Przemysł

Słowenia nie należy do krajów zasobnych w surowce mineralne. Posiada jedynie znaczne złoża węgla brunatnego, zwłaszcza lignitu, rud cynku i ołowiu oraz jedne z największych w Europie złóż rtęci. Występują tu także niewielkie ilości ropy naftowej i rud uranu. Sól pozyskuje się z wody morskiej. W związku z tym rozwój przemysłu, który nastąpił po II wojnie światowej nie był związany z występowaniem konkretnych surowców. W ramach realizowanego planu uprzemysłowienia Jugosławii w Słowenii zlokalizowano gałęzie przemysłu związane z wysoko wyspecjalizowaną produkcją ( min. przemysł chemiczny i farmaceutyczny, elektroniczny i optyczny). Najważniejsze gałęzie przemysłu Słowenii to przemysł motoryzacyjny, meblowy i drzewny, farmaceutyczny, maszynowy oraz elektroniczny. W branży przemysłowej działa prawie 21 tysięcy firm. Co trzecia zatrudniona osoba pracuje w przemyśle, który eksportuje 70 proc swojej produkcji.

Sektor usług

Ten dział gospodarki odgrywa w Słowenii znaczącą rolę: zatrudnia około 70% siły roboczej i tworzy prawie 70% PKB. Istotną rolę odgrywa sektor usług publicznych, którego udział w PKB wynosi 27%. Państwo, gminy i regiony są głównymi pracodawcami w rozbudowanym sektorze opieki socjalnej, lecznictwie, szkolnictwie i administracji publicznej. Dużą rolę odgrywają też firmy prywatne, a udział usług rynkowych stanowi 38 %. PKB. Znaczące miejsce zajmuje turystyka, której udział w PKB stale rośnie i wynosi 15 proc. i ma ponad 50 proc. udział w eksporcie usług.
Dobrze rozwinięty jest również sektor transportu oraz usług logistycznych. Słowenia jest interesującym centrum logistycznym, jako że położona jest między Bałkanami, Europą Zachodnią i Centralną. Sieć kolei składa się z 1 230 km torów, z czego 41% jest zelektryfikowana. Sieć głównych dróg obejmuje 6 000 km dróg, z czego 730 km to autostrady. Największym słoweńskim portem jest Koper oferujący bardzo dogodne połączenia z Azją.
Udział budownictwa w PKB stanowił 7,6 % w 2009 r. i od tamtej pory stale spada. Liczba zatrudnionych w tej branży zmniejszyła się o ponad 50 tys. i stanowi obecnie około 10 proc. wszystkich zatrudnionych w spółkach i 30 %. zatrudnionych przemyśle przetwórczym. Partnerzy społeczni rozpoczęli prace nad programem rewitalizacji dla branży wnioskując o środki publiczne na rozpoczęcie nowych inwestycji (np. program rozbudowy sieci kolejowej czy nowe inwestycje w energetyce).

Turystyka

Systematycznie rośnie znaczenie roli turystyki w słoweńskiej gospodarce, który stanowi kilkanaście procent  słoweńskiego PKB i ok. 40 % eksportu sektora usług. Wartość usług turystycznych sprzedanych w Słowenii w 2017 r. wyniosła 4,2 mld €. W tym samym roku sektor turystyczny wytworzył 5,3% słoweńskiego PKB (wobec 4,9% w 2015 r.). Pomiędzy 2015 a 2017 r. wydatki związane z pobytami turystycznymi wzrosły o 17,8% z czego 70% wygenerowali turyści zagraniczni.
W 2019 r. ilość turystów odwiedzających Słowenię wyniosła 6,2 mln osób, co oznacza wzrost o 5% w porównaniu do roku 2018 r. Liczba turystów krajowych zwiększyła się w tym czasie o 1,3% do 1,5 mln osób, podczas gdy turystów zagranicznych o 6,3% do 4,7 mln osób. Największe grupy turystów pochodziły z Włoch, Niemiec i Austrii, przy czym w tej ostatniej grupie odnotowana wzrost o 10%, podczas, gdy liczba turystów włoskich spadła o 8,5%. Liczba noclegów wzrosła nieznacznie (0,6%) osiągając łączną wartość 15,8 mln. W grudniu liczba turystów utrzymała się na poziomie zbliżonych do ostatniego miesiąca roku poprzedzającego, jednocześnie o 9% spadła liczba noclegów. W okresie Bożego Narodzenia najliczniejsza grupę stanowili Włosi (26 % turystów zagranicznych), Austriacy (11%), Chorwaci (10%), Niemcy (6%) oraz Serbowie (5%). Najpopularniejsze w tym czasie destynacje turystyczne to ośrodki spa, Alby Słoweńskie, Lublana oraz region nadmorski.

Produkcja przemysłowa

Wartość produkcji przemysłowej, zapasów a także obroty były wyższe w 2019 r. aniżeli w roku poprzedzającym, przy czym w grudniu 2019 r. odnotowano spadek produkcji przemysłowej o 1,8% w  porównaniu z miesiącem poprzednim (w porównaniu do grudnia 2018 była wyższa o 1%). W całym roku 2019 wzrost produkcji przemysłowej wyniósł 3% i był to szósty rok wzrostowy z rzędu. Warto jednak odnotować, że był to wzrost o 2 pp. niższy aniżeli 12 miesięcy wcześniej i o 5,4 pp. niższy niż w rekordowym 2017 r. W ubiegłym roku rosła produkcja w przemyśle przetwórczym, podczas gdy w energetyce i górnictwie odnotowano niewielkie spadki.
Produkcja przemysłowa stale wzrasta. Po bardzo dobrym 2016 r. kiedy to Słowenia odnotowała jeden z najwyższych wskaźników w UE a jej poziom przekroczył wartości sprzed kryzysu również w kolejnym roku osiągnięto dobre wyniki na poziomie 8%. W perspektywie ostatnich trzech lat najsilniej rosła produkcja towarów zaawansowanych technologicznie  (o ok. 37,6 % ).
Wartość produkcji sprzedanej słoweńskich przedsiębiorstw w 2019 r. była wyższa o 2,3% aniżeli rok wcześniej..
 Najlepsze wyniki w pierwszych 11 miesiącach 2019 r. osiągnęły branże: usług naprawy maszyn i urządzeń (+26,5%), produkcji pozostałych środków transportu (+17%) producenci komputerów i urządzeń optycznych (+8,4%) oraz wyrobów z drewna (+8,6%). Niewielskie spadki odnotowały natomiast branże: tekstylna, papierowa, metalowa oraz producenci samochodów.

Budownictwo

Pomimo dobrych wyników w latach 2017-2018 sektor budowlany nie odbudował swojego potencjału sprzed kryzysu. Jednocześnie pojawiły się symptomy świadczące o możliwości wyhamowania wzrostów w branży w najbliższym czasie. Sektor budowlany jako jeden z najsilniej dotkniętych kryzysem sprzed dekady wciąż odnotowuje znacznie słabsze wyniki aniżeli inne branże. Od 2013 r. powoli sytuacja się poprawiała. Szczególnie dobry okazał się być okres 2017-2018, w którym można mówić o dobrej koniunkturze. Chociaż liczba zarejestrowanych w tej branży przedsiębiorstw (19 220 na koniec ubiegłego roku) jest porównywalna do tej sprzed dekady o tyle obroty są wciąż o 1/3 niższe a zatrudnienie o ¼. Warto przy tym odnotować, że obroty są jednocześnie o 34% wyższe aniżeli w 2013 r. Wzrasta również wydajność pracy, która wynosi obecnie 24 952 € wartości dodanej na osobę zatrudnioną i przekracza poziom z 2008 r. W 2018 r. sektor budowlany wygenerował wartość dodaną do krajowego PKB na poziomie 7% (wobec 11% w 2008 r.). Ponad połowa ww. wartości dodanej została wygenerowana przez firmy świadczące specjalistyczne usługi budowlane (rozbiórkowe, przygotowanie terenów inwestycyjnych , zaopatrzenie w media), jedynie 23% pochodzi z branży deweloperskiej.
W sektorze budowlanym dominują małe przedsiębiorstwa: 94% firm zatrudnia mniej niż 10 osób. O połowę mniej niż w 2008 r. firm działa jako podmioty średniej wielkości, jednakże podwoiła się liczba grup kapitałowych, co oznacza, że przedsiębiorstwa te są mniejszych aniżeli w przeszłości rozmiarów, jednakże są ze sobą silniej powiązane.
70% zatrudnionych w branży to rezydenci RSI, 30% stanowią obcokrajowcy – w większości obywatele BiH, ale także Kosowa, Macedonii Płn i Chorwacji. Są to w większości osoby gorzej wykształcone a średnia zarobków kształtuje się poniżej wskaźników dla innych branż.
Ceny nieruchomości w III kwartale 2019 r. były wyższe średnio o 3,1% aniżeli w drugim kwartale tego roku. Liczba transakcji na rynku wtórnym była w tym okresie wysoka, podczas gdy na rynku pierwotnym stosunkowo niska, chociaż wyższa aniżeli w II kwartale 2019 r. W przypadku cen odnotowano spadki o 3% w segmencie mieszkań na rynku pierwotnym (po silnych wzrostach na początku roku – w I kwartale było to +9%). Z kolei w segmencie nowo wybudowanych domów jednorodzinnych wzrost wyniósł 12,7%. Sytuacja na rynku wtórnym była analogiczna dla średnich wskaźników dla całego rynku (+3,1% w porównaniu do poprzedniego kwartału), przy czym na rynku mieszkań wzrostu były niższe niż w przypadku domów jednorodzinnych (+1,6% wobec +6%). W ujęciu rocznym ceny na rynku nieruchomości wzrosły o8,5%, przy czym najsilniejsze wzrosty odnotowano na rynku wtórnym poza stolicą kraju: 10,8% - w odniesieniu do mieszkań i 10,1% w przypadku domów jednorodzinnych.
W III kwartale 2019 r. wartość transakcji na rynku nieruchomości była o 10 mln € niższa aniżeli w drugim kwartale, kiedy to osiągnięto poziom 330 mln €. Również ilość transakcji była nieznacznie niższa (3300).
Po spadkowym listopadzie 2019 r., również w grudniu odnotowano spadek wartości nieruchomości wprowadzonych na rynek (tym razem o 2,1%). W przypadku obiektów budowlanych spadek w stosunku do miesiąca poprzedzającego  wyniósł 1,5%, w odniesieniu do obiektów inżynierii cywilnej 3,4%. Na spadek wskaźnika w kategorii obiektów budowlanych wpływ miał głównie spadek w segmencie nieruchomości niemieszkalnych (-9,3%) w tym okresie wartość w segmencie budynków niemieszkalnych wzrosła o 10,1%.
W porównaniu do grudnia 2019 r. nastąpił wzrost wartości nieruchomości wprowadzonych na rynek o 3%, przy czym wartość obiektów budowlanych była wyższa o 12,9% zaś obiektów inżynierii lądowej niższa o 1,8%. W ujęciu rocznym największy wpływ na wartość nieruchomości wprowadzonych na rynek była dobra sytuacja w segmencie nieruchomości mieszkalnych i budynków niemieszkalnych (w obu przypadkach odnotowano wzrosty, odpowiednio o 25,9% oraz 8,7%). Wzrost w całym roku 2019 wyniósł 3,3% w stosunku do roku 2018 i był o 16,6 pp. niższy niż w okresie poprzedzającym. Z kolei w relacji do 2015 r. traktowanego przez urząd jako rok bazowy wzrost osiągnął poziom 15,4%, przy czym w segmencie obiektów budowlanych był on znacznie silniejszy (+56%) niż w odniesieniu do obiektów inżynierii cywilnej (+1,5%).

Sektor bankowy

Słowenia formalnie zakończyła rozpoczętą w 2013 r. restrukturyzację sektora bankowego, której łączny koszt szacowany jest na 5 mld euro. Rozpoczęte w grudniu 2013 działania na rzecz dokapitalizowania sektora bankowego i przeniesienie należności na tzw. „zły bank” (Druzba za upravljanje terjatev bank – DUTB) - zarządzająca aktywami bankowymi spółka Bank Assets Management Company (BAMC) zostało bardzo dobrze odebrane na światowych rynkach finansowych. Agencje podtrzymały ratingi Słowenii, rynki zareagowały spadkiem oprocentowania słoweńskich obligacji, co ułatwia pozyskiwanie środków finansowych. Niestety pomimo dokapitalizowania banków nie zaobserwowano znaczącej poprawy w kredytowaniu sektora przedsiębiorstw, który ma w dalszym ciągu poważne problemy w dostępnie do źródeł finansowania.
Na koniec grudnia 2019 r. aktywa słoweńskiego sektora bankowego wyniosły 41,2 mld € co oznacza wzrost r/r o 6,3%. W przeciwieństwie do miesięcy poprzedzających w grudniu 2019 r. odnotowano spadek finansowania dla sektora pozabankowego i tradycyjnie obserwowany w grudniu wzrost depozytów w banku centralnym. W tym czasie spadły inwestycje w papiery wartościowe. W ciągu 12 miesięcy 2019 r. wartość pożyczek dla sektora poza bankowego wzrosła o 5,8%, głównie wskutek spadku tempa wzrostu pożyczek korporacyjnych (+4,8%). Na koniec grudnia całkowita  wartość pożyczek dla przedsiębiorstw wyniosła 262 mln € odnotowując największy od 2016 r spadek, który był efektem głównie upływu terminu zapadalności kilku dużych pod względem wartości zobowiązań. Wartość udzielonych kredytów hipotecznych wzrosła r/r o 5,8%. Po dwóch miesiącach wzrostów powyżej średniej, w grudniu przyrost był niższy od średniej, która dla całego roku wyniosła 29 mln. Z kolei wartość kredytów konsumpcyjnych rosła średnio o 11.7% (w grudniu tempo biło niższe – 8,9%).
Depozyty sektora pozabankowego wzrosły o 7,2%, co jest najwyższym wskaźnikiem od 2014 r. Wzrost wartości depozytów gospodarstw domowych wyniósł 8,7% (przy czym wskutek czynników sezonowych był najsilniejszy w grudniu). Z kolei przyrost wartości depozytów podmiotów gospodarczych od połowy 2018 r. jest coraz wolniejszy i w grudniu 2019 r. po raz pierwszy osiągnął wartość ujemną na poziomie -0,4%.
Poprawia się jakość portfela kredytowego, wartość pożyczek niespłaconych/przeterminowanych spadła do poziomu niewiele ponad 1mld € a ich stosunek do wartości portfela kredytowego wyniósł 2,2 %. Najsilniejsza poprawa nastąpiła w segmencie kredytów korporacyjnych (spadek udziału w portfolio o 4pp.)
W 2019 r. sektor bankowy osiągnął zysk brutto w wysokości 597 mln € tj. 13% wyższy aniżeli w roku 2018.  głównie dzięki rosnącym przychodom nie odsetkowym. Opłaty i prowizje netto były wyższe o 5,8% i rosły w tempie szybszym od ogółu aktywów. Wskaźnik kapitału własnego dla sektora wyniósł 18,2%, podczas gdy współczynnik kapitału podstawowego (Tier 1) 17,7%.  Ryzyko systemowe słoweńskich instytucji bankowych jest oceniane jako średnie i niskie, lecz w związku z niestabilnym otoczeniem międzynarodowym może wzrastać.

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

*Dane źródłowe: SURS, BS, ECB; przeliczenie i prognoza UMAR.

Handel zagraniczny

W ostatnich latach wymiana handlowa Słowenii stale rosła.  Po wzrostach na poziomie 3-4% w 2016 r. rok 2017 przyniósł wartości dwucyfrowe tj. 13,1% w imporcie (28,2 mld €) oraz 14,2% w eksporcie (27,5 mld €). W tym okresie nadwyżka wyniosła EUR 658.8 mln €.
Pozytywne trendy utrzymały się również w 2018 r. Jednak w porównaniu do dwóch ostatnich lat, szczególnie całego 2017 r. i pierwszej połowy 2018 r., wzrost eksportu i importu w ostatnim kwartale 2018 r. był umiarkowany.
Trend wzrostowy utrzymał się w 2019 r. W tym czasie, w porównaniu z rokiem poprzedzającym eksport wzrósł o 8,5% zaś import 10,9%. W grudniu 2019 r. w porównaniu z grudniem 2018 r. wartość eksportu była o 4.1% wyższa (2,3 mln €) z kolei po stronie importu odnotowano wzrost o 11,2% do poziomu 2,7 mld €. Odnotowany w tym miesiącu deficyt na poziomie 365,5 mln € był rekordowy dla całego roku (deficyt odnotowano również w kwietniu, lipcu, sierpniu, wrześniu oraz październiku). Również w skali całego roku, w przeciwieństwie do lat poprzednich, odnotowano deficyt na poziomie 563,5 mln €. Z kolei porównując do średniej wartości dla roku poprzedzającego eksport był o 8,6% niższy zaś import o 5,7% wyższy.
Wartość wymiany towarowej w samym grudniu była wyższa zarówno w odniesieniu do krajów UE jak i państw poza unijnych. W tej drugiej grupie wzrosty były bardziej dynamiczne (12,6% w eksporcie i 43,7% w imporcie). Słowenia w ubiegłym roku wygenerowała 73,7% ogółu eksportu i 73,0% wartości importu  w wymianie z krajami unijnymi. W obu przypadkach ten udział był o 4-5 pp. niższy aniżeli przed rokiem. W obydwu kategoriach partnerów zagranicznych (unijni i pozaunijni) odnotowano deficyt.
Aktualnie eksport słoweński odpowiada za 89% PKB tego kraju przy czym 34 mld euro stanowi eksport towarów zaś 9 mld to eksport usług. W tej ostatniej kategorii największą rolę odgrywają usługi turystyczne (35%), transportowe (30%) i pozostałe usługi dla biznesu  (16%).
Najważniejsze towary w słoweńskim eksporcie i imporcie:
W 2019 największymi pozycjami po stronie eksportu i importu były samochody osobowe oraz wyroby medyczne i farmaceutyczne.

Eksport Słowenii (dziesięć głównych pozycji)

Import do Słowenii (dziesięć głównych pozycji)

W pierwszych 11 miesiącach 2019 r najważniejszymi partnerami handlowymi Słowenii w eksporcie były następujące kraje: Niemcy (18,9%), Włochy (11,6%), Chorwacja (8,6%), Austria (6,8%), Szwajcaria (6,7%); w imporcie: Niemcy (16,1%), Włochy (14,0%), Austria (10%), Szwajcaria (8,6%), Chorwacja (5,0%). Po 2000 r. pozostają one tradycyjnie najważniejszymi partnerami zagranicznymi Słowenii. W tym okresie Polska była 7 partnerem po stronie eksportu (udział 2,9%)  oraz 10 po stronie importu (udział 2,7%).

Inwestycje

Od 2017 r. Słowenia odnotuje wzrosty w nakładach inwestycyjnych. Rosły one we wszystkich kwartałach 2017 i 2018 r.. W pierwszym i trzecim kwartale inwestycje brutto wzrastały (odpowiednio o 0,7% i 4,4%), podczas gdy w drugim kwartale odnotowano spadek 0,7%. Nakłady brutto w tym czasie rosły, jednak w coraz niższym tempie (od 10% do 1,2%). W III kwartale negatywny wpływ na nakłady brutto na środki trwałe miały inwestycje w budownictwo niemieszkalne, które odnotowały spadek o 3,3%. W przypadku inwestycji na środki transportu  spadek wyniósł 6,9%. Rosły z kolei inwestycje w maszyny i urządzenia 4,3% oraz w budownictwie mieszkalnym 9,7%. Pomimo zauważalnego wzrostu w ostatnich latach poziom inwestycji w Słowenii z udziałem w PKB kraju poniżej 20 % nadal pozostaje  o prawie 40% niższy aniżeli przed kryzysem.

Inwestycje zagraniczne

Na koniec 2018 r. skumulowana wartość słoweńskich BIZ poza granicami kraju wyniosła 6,1 mld € co oznacza wzrost o 1,6% w ciągu 12 miesięcy. Ok 25% inwestycje to nakłady firm słoweńskich posiadających zagranicznych udziałowców. Inwestycje kapitałowe odpowiadały za 77,7% wychodzących BIZ. Zagraniczne formy z udziałem kapitału słoweńskiego wygenerowały w 2018 r. zysk na poziomie 183 mln € . Średni zwrot z zagranicznych BIZ wyniosły w tym okresie 2,9% co jest wartością wyższa od średniej w okresie2010-2017 (2,2%). Pięć kluczowych dla słoweńskiego kapitału rynków to cztery kraje byłej Jugosławii, gdzie trafiło 63,1% inwestycji oraz Federacja Rosyjska. Największe inwestycje dotyczyły przemysłu ponad 70% inwestycji trafiało do partnerskich firm zagranicznych działających w tej samej branży co dawca kapitału. Na koniec 2018 r. skumulowanych wartość napływających do Słowenii BIZ stanowiła 15,2 mld euro tj. 33,1% PKB tego kraju. Znakomita większość tych środków to nakłady kapitałowe oraz reinwestowane zyski (ponad 13,8 mld euro). Wg ostatnich dostępnych danych 32,9% inwestycji dotyczyło sektorów przemysłowych, 59,9% usług zaś 1,6% sektora budowlanego. W tej pierwszej grupie najważniejsze sektory to farmaceutyka i chemiczny odpowiedzialne za ponad 11% inwestycji. W sektorze usług największy napływ kapitału odnotowano w handlu hurtowym i detalicznym oraz usługach naprawczych środków transportu.
W Słowenii najwięcej inwestują kraje UE odpowiadające za 83,9% FDI napływających do Słowenii. Do największych inwestorów zagranicznych należą Austria (24,0% ogółu inwestycji), Luksemburg (13,7%), Szwajcaria (10,5%) Niemcy (9,08,4%), Włochy (7,9%) oraz Holandia (7,8%).  . Austriacy najwięcej zainwestowali w przemysł (26,6% inwestycji), handel i usługi naprawcze środków transportu (25,7%) usługi finansowe i ubezpieczeniowe (17,4%). W przypadku kapitału z Luksemburga największym zainteresowaniem cieszyły się usługi finansowe i ubezpieczeniowe (44,5%), przemysł (26,5%) oraz ICT (17%). W ujęciu terytorialnym inwestycje skumulowały się w centralnej części kraju. Do największych inwestycji zagranicznych w Słowenii zaliczyć należy fabrykę Renault oraz zakup udziałów w Lek przez Novartis. W 2018 r. największy projekt inwestycyjny zrealizowała firma Magna (AT).
Otwarcie się na kapitał zagraniczny i sprzedaż udziałów największych słoweńskich firm (Mercator, Telekom, Nowy Bank Lublański i Browar Lasko) są w Słowenii tematem dyskusji i konfliktów politycznych. Kolejne rządy podejmują próby prywatyzacji należących do Skarbu Państwa największych firm – odwlekanie decyzji powoduje zniechęcenie inwestorów i spadek wartości oferowanych akcji (według wstępnych ocen opóźnienie z powodów politycznych sprzedaży akcji Mercatora, wiązało się ze stratą dla budżetu w wysokości 300 mln EUR).

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

Członkostwo Słowenii w UE było jednym z priorytetów polityki zagranicznej tego kraju. Słowenia złożyła wniosek o członkostwo 10 czerwca 1996 r. Negocjacje akcesyjne rozpoczęły się w 1998 r. i zakończyły w 2002 r. ustaleniem terminu akcesji na 1.5.2004 r. Słowenia jako pierwszy z nowych krajów członkowskich kierowała pracami Unii od 1 stycznia 2008 r.
Sytuacja gospodarcza i fiskalna Słowenii po wstąpieniu do UE była na tyle dobra, że już w czerwcu 2004 r. podjęła decyzję o wejściu do systemu ERM-II i wprowadzeniu EURO po spełnieniu wymagań konwergencji. Euro jest oficjalną walutą w Słowenii od 1.1.2007 r.

Dwustronna współpraca gospodarcza

Polska i Słowenia są członkami UE, co dodatkowo pozytywnie oddziałuje na dynamikę współpracy handlowej pomiędzy krajami i poszerza ją o obszar usług, kapitału i swobodnego przepływu pracowników. Członkostwo pozytywnie wpływa na dalsze zacieśnianie więzi między gospodarkami - zachęca polskich przedsiębiorców do aktywniejszych działań na rynku kraju urzędowania, a ułatwienia wprowadzane przez rząd RS w obszarze prawa gospodarczego i prowadzenia działalności gospodarczej powinny w przyszłości zaowocować tworzeniem spółek z partnerami słoweńskimi czy nawiązywaniem bliższych więzi kooperacyjnych.
Systematycznie rośnie również zainteresowanie polskich firm świadczeniem usług w Słowenii.
Traktat Akcesyjny ze Wspólnotami Europejskimi i ich krajami członkowskimi, który wszedł w życie w dniu 1.05.2004 r. posiada podstawowe znaczenie dla całokształtu współpracy gospodarczej i wymiany handlowej między Polską a krajami Unii Europejskiej, w tym ze Słowenią.
Nadal obowiązują umowa w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji (Dz.U. 2000 nr 106 poz. 1119) oraz umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania (Dz.U. 1998 nr 35 poz. 198 ). W 2004r. weszła w życie Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Słowenii o transporcie morskim, a w 2005 r. podpisano Umowę między Rządem RP a Rządem Rep. Słowenii o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych. 

Dwustronna wymiana handlowa

Członkostwo Polski i Słowenii w UE zdynamizowało współpracę handlową, a wzajemne obroty zwiększały się w ostatnich latach o kilkanaście procent rocznie.
Dzięki silnemu ukierunkowaniu słoweńskiej gospodarki na eksport polsko-słoweńska współpraca gospodarcza, szczególnie B2B, rozwija się dynamicznie, przy czym trudniejszą sytuację mają polscy producenci wyrobów konsumpcyjnych, którzy muszą konkurować na coraz bardziej nasyconym słoweńskim rynku, gdzie wzrost konsumpcji wewnętrznej jest niewielki. Pomimo tego, iż kraje nie są zbyt blisko powiązane kapitałowo to wzajemne obroty handlowe systematycznie rosną. Po niewielkim załamaniu w 2009 r. wymiana handlowa powróciła do poziomu przed kryzysem, a w kolejnych latach systematycznie rosła.
W 2019 r. utrzymały się pozytywne trendy w słoweńskim handlu zagranicznym i we współpracy z Polską, w szczególności po stronie słoweńskiego eksportu.
W 2019 r. na polski eksport do Słowenii bardzo negatywnie wpłynęła tzw. „afera polskie mięso”, która spowodowała kryzys wizerunkowy polskiej żywności eksportowanej do Słowenii i w efekcie znaczący spadek jej eksportu. Słoweńscy producenci wykorzystali aferę do utrudniania życia importerom polskich produktów spożywczych (różne naciski, np. przedłużanie kontroli, negatywne informacje w mediach) i negatywnej kampanii wśród konsumentów.
W oparciu o dane systemu INSIGOS Słowenia jest dla Polski w 2019 r. 32 partnerem w eksporcie (utrzymanie pozycji, 15 w UE – awans o jedno miejsce) i 38 w imporcie (spadek o 3 miejsca, 18 w UE – spadek o 3 pozycje).
W 2019 r. polsko-słoweńska wymiana towarowa spowolniła, a po latach dynamicznego wzrostu eksportu, który w 2019 r. osiągnął rekordową wartość 935 mln euro i dodatnim saldzie w obrotach, które wyniosło 94,2 mln euro polski eksport do Słowenii spadł o 2,9%, jego wartość w 2019 r. wyniosła 908,21 mln euro. W analogicznym okresie import ze Słowenii wzrósł o 8% i wyniósł 904,23 mln euro. Łącznie obroty wyniosły 1.812,44 mln euro (wzrost o 2,3 proc). W okresie 2019 r. utrzymało się niewielkie dodatnie saldo, które wyniosło 4 mln euro. Polska pozostaje szóstym najważniejszym rynkiem eksportowym Słowenii, a Polska jest dziesiątym najważniejszym dostawcą na słoweński rynek.
Struktura polskiego eksportu uległa w ostatnich latach zasadniczej zmianie: od przewagi surowców do coraz większego udziału towarów przetworzonych. Coraz więcej sprzedajemy też żywności. Eksport polskich artykułów rolno-spożywczych do Słowenii systematycznie rośnie – konkurencyjność cenowa i dobra jakość polskich produktów w świetle zmian zachowania konsumentów słoweńskich otwierają nowe możliwości wzrostu również w tym roku.
Afera wizerunkowa polskiego mięsa bardzo negatywnie wpłynęła na pozycję Polski jako dostawcy towarów rolno-spożywczych w słoweńskim imporcie (w 2018 r. udział Polski w słoweńskim imporcie towarów rolno-spożywczych ogółem wyniósł 4,1 proc., w niektórych grupach przekracza 10 proc.: żywność różna oraz przetwory z warzyw i owoców.) W okresie 2019 r. wartość eksportu towarów rolno-spożywczych spadła o prawie połowę osiągając 48 mln euro (w 2018 r. w strukturze polskiego eksportu do Słowenii udział towarów rolno-spożywczych osiągnął 15 proc. i wartość 130 mln euro).
Dobra opinia w Polsce o firmach słoweńskich, stale rosnąca znajomość oferty gospodarczej i turystycznej Słowenii pozytywnie wpływa na stosunek Polaków do Słoweńców. Prywatne inicjatywy, wspierają aktywność słoweńskich przedsiębiorców na polskim rynku oraz promują walory turystyczne Słowenii (min. klub biznesowy Triglav Rysy, czy portal visitslovenia.pl), co bezpośrednio przekłada się na liczbę polskich turystów odwiedzających Słowenię.
Według danych INSIGOS wymiana towarowa Polski ze Słowenią w 2018 r. wyniosła 1.772,2 mln EUR, w tym polski eksport do Słowenii 935 mln EUR, a import 837,2 mln EUR.

Według słoweńskich danych statystycznych (www.stat.si) struktura jest zbieżna, dodatkowo w strukturze 10 najważniejszych towarów po stronie słoweńskiego eksportu do Polski wymieniany jest papier i karton oraz związki heterocykliczne.
Podkreślić należy, iż po wejściu obu krajów do UE współpraca na wszystkich szczeblach staje się jeszcze intensywniejsza i jeszcze bardziej wszechstronna. Na marginesie spotkań unijnych mają miejsce spotkania nieformalne, które zastępują oficjalne, urzędowe wizyty międzypaństwowe.
W strategii internacjonalizacji słoweńskiej gospodarki do 2020 r. Polska odgrywa ważną rolę, jako jeden z kluczowych rynków, na który ukierunkowane zostaną środki przeznaczone na promocję słoweńskiej gospodarki.
Dobre dalsze perspektywy rozwoju wskazują również analitycy Izby Gospodarczej, którzy zakwalifikowali Polskę, jako jeden z najbardziej perspektywicznych rynków w 2019 r. dla słoweńskich eksporterów. Pogorszenie sytuacji gospodarczej Niemiec, najważniejszego partnera handlowego Słowenii wraz ze spowolnieniem dynamiki eksportu spowodowało obniżenie prognozy wzrostu PKB do 2,8 proc.  Słowenii pozostaje rynkiem stwarzającym duże szanse dla polskich eksporterów i inwestorów – bezrobocie jest na rekordowo niskim poziomie (7,7 proc.), a wynagrodzenia dynamicznie rosną (4,6 proc. wzrost).

Wzajemne inwestycje

Słoweńskie firmy postrzegają Polskę jako dogodne miejsce do inwestowania, jednak jej znaczenie spadło w związku z bardzo dynamiczną ekspansją kapitałową Słowenii w krajach byłej Jugosławii. Po wysokich inwestycjach słoweńskich firm w Polsce od 2004 r. maleje znaczenie naszego kraju, jako interesującego miejsca do inwestowania. Wynika to z interesów gospodarczych firm słoweńskich, które koncentrują się na ekspansji na rynki krajów byłej Jugosławii (gdzie ulokowanych jest ponad 70 proc, słoweńskich inwestycji zagranicznych).
Polska zajmuje 5 miejsce w UE pod względem wartości słoweńskich inwestycji zagranicznych i 11 pozycję w słoweńskich inwestycjach zagranicznych po Serbii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Rosji, Macedonii, Niemczech, Austrii, Cyprze, Libii, Czarnogórze, Niderlandach.
Łączna wartość bezpośrednich słoweńskich inwestycji zagranicznych wyniosła na koniec 2016 r. 5,7 mld EUR, a łączna wartość słoweńskich bezpośrednich inwestycji w Polsce na koniec 2016 roku wyniosła wg. Banku Słowenii 66,4 mln EUR, a wg. NBP 62,9 mln EUR, co stanowiło 0,004% inwestycji zagranicznych w Polsce ogółem i plasowało Słowenię na 33. miejscu wśród największych inwestorów (wg. danych NBP). Łączna wartość polskich inwestycji wg. Banku Słowenii na koniec 2016 r. wyniosła 25,7 mln euro.
We wrześniu 2010r. w Łodzi nową fabrykę uruchomiła w Polsce firma ARMETON (fabrykę posiada również we Wrocławiu) zajmującą się produkcją obciążników do pralek. W marcu 2011 r. wmurowano kamień węgielny pod budowę nowoczesnej fabryki leków Polfy-Łódź S.A. w ŁSSE w Konstantynowie Łódzkim. Koszt inwestycji współfinansowanej ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju regionalnego wyniósł na 44 mln. zł., fabryka działa od maja 2013 r..
Najważniejsi inwestorzy, firmy LEK i KRKA pochodzą z sektora farmaceutycznego. Firma LEK zainwestowała w Polsce 40 mln EUR. Posiada zakład farmaceutyczny w Pruszkowie - Lek Polska Sp. z o.o., firma przejęła także Zakład Farmaceutyczny ARGON S.A. w Łodzi. W maju 2004 r. otwarto Centrum Produkcyjno – Logistyczne LEK w Strykowie k/Łodzi. Wg informacji inwestora wartość inwestycji w Strykowie wynosi 70 mln EUR. KRKA posiada fabrykę leków w Warszawie. Wartość inwestycji wynosi 20 mln EUR. Nową inwestycję planuje również słoweńska huta szkła Steklarna Hrastnik (w wysokości 46 mln euro, w SSE w Działowie).
W 2015 i 2016 roku w Słowenii zainwestowało kilka polskich firm, znacząco zwiększając obecność polskiego kapitału i wizerunek Polski, jako liczącego się kraju europejskiego oraz ważnego partnera gospodarczego Słowenii. Po zintensyfikowaniu przez Słowenię program prywatyzacji, opracowaniu plan sprzedaży i strategii zarządzania majątkiem Skarbu Państwa, polscy inwestorzy aktywniej zainteresowali się tym rynkiem, niestety, niektórzy z nich natrafili na poważne problemy przy finalizacji transakcji (głównie na poziomie przedsiębiorstw, z powodu oporu związków zawodowych czy akcjonariuszy mniejszościowych). Z inwestycji wycofali się Tesla Holding (Material Adverse Effect przy przejmowaniu Gorenje Surovina) i ABRIS CAPITAL (dokapitalizacja producenta materiałów higienicznych spółki akcyjnej PALOMA). 
W 2015 r. transakcje prywatyzacyjne sfinalizowało kilka innych polskich firm zainteresowanych obecnością w Słowenii: Linetech nabył 100% akcji słoweńskiej spółki Adria Airways Tehnika (AAT). Przejęta spółka – jest jednym z wiodących podmiotów w branży MRO w Europie Środkowej – specjalizuje się w obsłudze Airbusów oraz Bombardierów.
Sukcesem zakończyło się przejęcie przez Fundusz Innova Capital Grupy Trimo z siedzibą w Trebnje, co umożliwiło zyskanie dostępu do bardzo atrakcyjnego europejskiego rynku kompletnych rozwiązań w zakresie budynków stalowych, dachów, fasad, jednostek modułowych i systemów dźwiękoszczelnych.
W 2013 r. swoją spółkę w Słowenii otworzył największy producent i dystrybutor obuwia CCC, który ma w tym kraju już dwanaście swoich sklepów. Po przejęciu przez Obrico (z siedzibą w Zagrzebiu) polskiej firmy dystrybucyjnej NAVO również Słoweńcy liczą na łatwiejszy dostęp do rynku handlu detalicznego i FMCG w Polsce.
W I półroczu 2016 r. za 2,5 mln euro Aluform, członek Grupy Kęty zakupił producenta Aha Emmi przetwórcę aluminium. We wrześniu 2016 r. fundusz Enterprise Investors sfinalizował przejęcie słoweńskiej sieci sklepów Intersport.
Z drugiej strony słoweńskie firmy interesują się ofertą GPW - w dniu 11 maja 2011 r. na parkiecie GPW w Warszawie zadebiutował drugi, co do wielkości bank słoweński Nova KBM, a od maja 2012 r. notowane są akcje farmaceutycznego giganta KRKI. W 2013 r. na parkiecie GPW notowane są akcje największego producenta AGD – GORENJE. Wejście na GPW rozważają również inne słoweńskie firmy. Słaba płynność na lokalnej, Lublańskiej giełdzie i dobre wyniki polskiej giełdy wsparte promocją na rynku słoweńskim przyczyniają się do umacniania pozycji GPW w Warszawie jako lidera rynków finansowych w regionie i pomostu inwestycyjnego pomiędzy Wschodem i Zachodem.