Chorwacja
Polsko-Chorwackie Dni Współpracy Gopsodarczej! Marzy się Wam chorwackie słońce? Zobacz, jak możesz zaistnieć na rynku bałkańskim!
Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Po kryzysie w latach 2009-2014, od 2015 r. do 2019 r. chorwacka gospodarka odnotowywała coroczny wzrost PKB. Sytuacja gospodarcza Chorwacji zaczęła się diametralnie zmieniać wraz z rozwojem pandemii koronawirusa na świecie. Komisja Europejska szacuje spadek PKB Chorwacji w 2020 r. na 10,8%. Rząd chorwacki z kolei na 8%. Według prognoz KE, chorwacka gospodarka będzie mogła liczyć w 2021 r. na wzrost na poziomie 7,5%. Według rządu, wzrost PKB w 2021 r. wyniesie 5%.
Główne sektory gospodarki
Dominującą gałęzią chorwackiej gospodarki jest turystyka, która generuje około 20% PKB.
Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych
| Wyszczególnienie | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| PKB w mld EUR | 53,9 | 51,6 |
| PKB na jednego mieszkańca w EUR | 13,2 tys. | 12,6 tys. |
| Tempo wzrostu PKB w procentach | 2,9 | 2,7 |
| Relacja deficytu/nadwyżki finansów publicznych do PKB w procentach | b/d | 0,3 |
| Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach | 76 | 74,6 |
| Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach | 0,8 | 1,5 |
| Stopa bezrobocia w procentach | 7,8 | 8,9 |
| Wartość obrotów handlu zagranicznego (w mld Euro ) | 40,2 | 38,2 |
| Wartość eksportu (w mld Euro) | 15,4 | 14,5 |
| Wartość importu (w mld Euro) | 24,8 | 23,7 |
| Relacja deficytu/nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach | 2,9 | 1,9 |
| Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania (w mld Euro) | 1,23 | 1,03 |
| Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą (w mld Euro) | 0,20 | 0,23 |
Handel zagraniczny
Największym partnerem handlowym Chorwacji jest UE, z którą wymiana handlowa do kryzysu związanego z pandemią koronawirusa notowała stały wzrost i w 2018 roku stanowiła 69% całkowitego chorwackiego eksportu i 80% importu.
Z państw członkowskich głównymi partnerami Chorwacji są Niemcy, Włochy i Słowenia. Wymiana handlowa z państwami trzecimi w 2018 stanowiła 31% eksportu i 20% importu. Jeśli chodzi o państwa trzecie, największy poziom wymiany handlowej Chorwacja ma z Bośnią i Hercegowiną,Serbią i Chinami.
Inwestycje zagraniczne
Według HNB w 2019 r. wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI) w Chorwacji wyniosła 1,2 mld euro. Największymi inwestorami w Chorwacji są państwa UE (Austria, Holandia, Niemcy, Włochy i Luksemburg). Inwestycje dot. głównie sektora bankowego, handlu i usług telekomunikacyjnych.
Dwustronna współpraca gospodarcza
Dwustronna wymiana handlowa
W ostatnich latach wzrost wartości polskiego eksportu do Chorwacji notuje wysoką dynamikę, przy czym bilans handlowy jest jednoznacznie dodatni dla Polski. Polska jest 6. największym eksporterem na chorwacki rynek (po Niemczech, Włoszech, Słowenii, Węgrach i Austrii).
Pozycjami dominującymi w eksporcie z Polski do Chorwacji są meble, wyroby tytoniowe, artykuły spożywcze, samochody osobowe i części samochodowe.
W imporcie z Chorwacji do Polski od lat przeważają są leki. Dalsze miejsca zajmują sosy i przyprawy, tapety, pieczywo cukiernicze, formy do szkła i transformatory.
Korzystny dla Polski bilans handlowy z Chorwacją jest w pewnym stopniu równoważony przez wydatki ponad miliona polskich turystów, którzy co roku spędzają wczasy nad chorwackim wybrzeżem Adriatyku.
Wartość polskiego eksportu do Chorwacji w 2019 roku wyniosła 945,9 mln EUR, a importu z Chorwacji do Polski 242,5 mln EUR. Z kolei w pierwszym półroczu 2020 roku wartość eksportu do Chorwacji wyniosła 431,1 mln EUR, a wartość importu do Polski 128 mln EUR.
Wzajemne inwestycje
Do największych polskich inwestycji w Chorwacji należą: inwestycja OT Logistics S.A. w Porcie Rijeka i budowa fabryki szkła zespolonego w Varaždinie firmy Press Glass S.A. Dobrą pozycją na chorwackim rynku cieszą się polskie firmy Asseco, LPP, CCC, Inter Cars.
Największym chorwackim inwestorem w Polsce jest Grupa Orbico – jedna z największych europejskich firm FCMG w Europie Południowo-Wschodniej. Grupa Orbico w Polsce zainwestowała ok. 100 mln euro, jest właścicielem m.in. Wella Professionals, Navo Grupa, Distribev i Optima Grupa, w których zatrudnionych jest 1600 osób, a obrót roczny wynosi ok. 800 mln euro. Josip Roglić, przedstawiciel Grupy Orbico, w kwietniu 2019 r. został konsulem honorowym RP.
Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług
W Chorwacji brak jest formalnych przeszkód administracyjnych utrudniających firmom zagranicznym prowadzenie działalności gospodarczej. Istnieją jednak ograniczenia, które odnoszą
się do firm zagranicznych w obszarze transportu kolejowego (lokalny transport pasażerów). Podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w niektórych branżach uwarunkowane jest
uzyskaniem zezwolenia, licencji lub koncesji, m.in. w bankowości, ubezpieczeniach, transporcie, budownictwie, usługach geodezyjnych, produkcji i handlu wyrobami tytoniowymi, produkcji i
handlu materiałami wybuchowymi, produkcji i handlu bronią, sprzętem wojskowym i amunicją, energetyce, kontroli jakości produktów, produkcji i handlu lekami i środkami medycznymi,
planowaniu przestrzennym, doradztwie podatkowym, audycie, usługach telekomunikacyjnych, usługach pocztowych, usługach weterynaryjnych, pośrednictwie pracy, agencjach ochrony i transporcie lotniczym.
Dostęp do rynku pracy
Zgodnie z ustawą o obcokrajowcach i przepisami dot. pracy obywateli krajów UE i członków ich rodzin Chorwacja zapewnia Polakom nieograniczony dostęp do rynku pracy.
Nabywanie i wynajem nieruchomości
Obcokrajowcy będący obywatelami UE mogą, co do zasady, nabywać nieruchomości w Chorwacji na takich samych zasadach jak podmioty krajowe.
Wyłączone z tego są niektóre rodzaje nieruchomości, np. grunty rolne chronione na mocy wyspecjalizowanych ustaw czy rezerwaty przyrody.
Spółka założona w Chorwacji przez inwestora zagranicznego również ma prawo nabywać nieruchomości bez ograniczeń. Cudzoziemcy z państw spoza UE, którzy chcą nabyć nieruchomość w Chorwacji, mogą to zrobić tylko wtedy, gdy istnieje porozumienie dwustronne, gwarantujące wzajemność obywatelom chorwackim.
Nabycie nieruchomości jest przedmiotem opodatkowania. Nieruchomości zasadniczo obejmują grunty rolne, budowlane i in., a także budynki mieszkalne, handlowe i in. Od 1 stycznia 2019 roku, wysokość podatku od nabycia nieruchomości wynosi 3% wartości rynkowej nieruchomości w dniu zawarcia umowy. Podatek ten jest płacony przez nabywcę nieruchomości.
System zamówień publicznych
Ustawa o zamówieniach publicznych z 2016 r., określa procedury zamówień publicznych i jest zgodna z dyrektywami UE. Ustawa wyróżnia: przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony, negocjacje z ogłoszeniem, negocjacje bez ogłoszenia, konkurs, dialog konkurencyjny. Kwestie związane z zamówieniami publicznymi dla administracji państwowej należą do kompetencji Centralnego Państwowego Urzędu ds. Centralnych Zamówień Publicznych. Podstawę prawną działalności Urzędu stanowi ww. ustawa o zamówieniach publicznych.